Nosząc okulary korekcyjne, pewnie nie raz spotkali się Państwo z pojęciem jakim jest dioptria.
Dobierając odpowiednie szkła do okularów, to właśnie dioptrie są wyznacznikiem tego, jakie powinny być umieszczone w nich soczewki, żeby przywrócić Państwu zdolność do ostrego widzenia.
Czym są tajemnicze dioptrie, jak odnoszą się do wad wzroku i po co tak właściwie są?
Zapraszamy do lektury, w której postaramy się wyjaśnić jedno z podstawowych i jednocześnie najważniejszych zagadnień, z jakimi ma styczność każdy optyk.
Odnosząc się do wyjaśnienia naukowego, dioptria jest jednostką miary stosowaną w optyce, która określa zdolność zbierającą układu optycznego. Brzmi trochę tajemniczo, jednak gdy przełożymy to na realne przykłady, pojęcie, jakim jest dioptria, przestanie być niewiadomym szyfrem stosowanym przez optyków.
Gdy posiadamy wadę wzroku, bardzo często sięgamy po pomoc w formie okularów korekcyjnych. Dzięki specjalnym soczewkom, które są w szkłach okularów, promienie wpadające przez nie załamują się odpowiednio bliżej lub dalej, w zależności od wady wzroku, co umożliwia nam komfortowe, ostre widzenie otaczającego nas świata. Dioptria to siła z jaką załamywane są promienie światła, które przechodzą przez soczewkę. Jak można zauważyć, jest to odwrotność ogniskowej, która mierzy odległość skupiania promieni od soczewki. Samo pojęcie dioptrii znane już było w starożytności, jednak do użytku w optyce dioptria weszła na przełomie XIX I XX wieku. Najpierw używana była nieco niechętnie, jednak po paru latach stała się nieodłącznym pojęciem stosowanym każdego dnia w praktyce przez optyków.
Wyniki pomiarów dioptrii mogą być różne – zarówno ujemne, jak i dodatnie w zależności od rodzaju badanej soczewki. Można umieścić dioptrie na skali, jednak nie dają one żadnego odwzorowania i nie używa się takowej – każdy pomiar jest indywidualny i tyczy się danej soczewki w odniesieniu do wady badanego pacjenta lub soczewki. Jednak dzięki nim można określić skalę wady wzroku, która jest w pełni miarodajna i pozwala dać pewien pogląd optykowi na rodzaj problemu z oczami, z jakimi boryka się pacjent.
Ujemna wartość dioptrii w przypadku wad wzroku oznacza osobę krótkowzroczną, która potrzebuje okularów korekcyjnych pomagających skupić światło nieco dalej na siatkówce oka, żeby oglądany z daleka obraz był w pełni ostry.
Znów w przypadku dodatnich dioptrii, sytuacja jest odwrotna. Osoby potrzebujące soczewek z dodatnią wartością dioptrii mają problem z ostrym widzeniem przedmiotów z bliska czyli innymi słowy są dalekowzroczni, a ich soczewka oka skupia promienie za siatkówką. Po założeniu okularów z soczewkami o dodatniej wartości dioptrii, osoby dalekowzroczne bez problemu przeczytają książkę lub zobaczą coś z bliska.
Aby stwierdzić i opisać dokładnie wadę wzroku, potrzebne jest profesjonalne badanie wzroku, jakie wykonuje optometrysta – bardzo często takie badanie można wykonać w salonie optycznym. Dzięki niemu można dokładnie wskazać jakie dioptrie należy zastosować w soczewkach wybranych okularów korekcyjnych. Na recepcie, jaką otrzymuje pacjent po wizycie, widnieje ono jako sfera (SPH) i określa moc soczewki.
Obliczana jest z dokładnością do 0,25 dioptrii (może przyjąć wartości np. -0,50, +1,75).
Tak jak już wspomnieliśmy wyżej, wartości, jakie przyjmuje dioptria, są zależne są od wady wzroku. Ujemne używane są w przypadku krótkowzroczności oraz dodatnie w przypadku dalekowzroczności. To właśnie wartość dioptrii w odniesieniu do wady wzroku, potocznie przez użytkowników okularów określana jest plusami lub minusami.